Γιάννενα: Μια Λίμνη στεναγμών…. μέσα μας!

Γράφει η Χριστίνα Αλαμάνου 

Πήρα τους δρόμους, όχι μια βραδιά, αλλά νωρίς το πρωί και χαράματα…. με μια γλυκιά μελαγχολία που στοιχειώνει την διάθεση όταν φθάνουν  τα πρώτα κρύα και νιώθεις  το δέρμα  να τσιτώνει και τα  πνευμόνια να γεμίζουν με καθαρό βοριαδάκι.
   

Είναι η εποχή που έχεις ανάγκη να γνωρίσεις άλλους τόπους , μακρινούς ή κοντινούς δεν έχει σημασία, κάθε τόπος πέρα από το σπίτι σου ξεκάθαρα λογίζεται ως ταξίδι. Έτσι περιπλανήθηκα τον δεύτερο μήνα ενός Φθινοπώρου που άρχισε να δείχνει τις άγριες διαθέσεις του ,  φθάνοντας σε μια Ηπειρωτική πόλη χτισμένη στα 450 μέτρα υψόμετρο,   διακοσμημένη από αρχοντικά πλασμένα από πέτρα και ξύλο, λίθινα γυαλιστερά πλακόστρωτα, Βυζαντινά κάστρα και μικρές πλατείες με παραδοσιακά καφενεία. 

Είναι η εποχή που αναζητάς να τραβήξεις τις μυρωδιές από ένα  χειμώνα που καταφθάνει , να ρουθουνίσεις την τσίκνα που αναδύεται από τα αναμμένα τζάκια, να λιγουρευτείς από τη γλυκιά μυρωδιά των κάστανων που χοροπηδάνε πάνω στη θράκα. 

Σειρές από πλατάνια, φτελιές,  κυπαρίσσια,  καστανιές και πεύκα πνιγμένα από τα δροσοσταλίδες  και μια λίμνη προστατευμένη  από ομίχλη που την διασχίζουν βαρκάρηδες με μακριά κουπιά,  σου φέρνει στο νου τα μοναδικά υπέροχα  πλάνα του Αγγελόπουλο .

Όλα αυτά μαζί και πολλά άλλα τα συνάντησα , που αλλού; 

Στα Ιωάννινα….

Είναι ένας τόπος που συμβίωσαν διαφορετικές κουλτούρες και θρησκείες και αυτό είναι εμφανές στις αντιφάσεις που αναγνωρίζεις παντού γύρω σου. Τζαμιά και μιναρέδες αγκαλιασμένα με τις ορθόδοξες εκκλησίες και καμπαναριά , μοντέρνα καφέ μαζί με παραδοσιακά καφενεία, ρεστοράν δίπλα σε χάνια και πέτρινα μονοπάτια πάνω από  λεωφόρους . 

Βέβαια κάθε γωνιά της έχει ντυθεί από θρύλους και μνήμες.  Κάθε κυματισμός της λίμνης έχει να σου πει και ένα τραγούδι από την παράδοση του τόπου και την ιστορία που έχει γραφτεί σε πολλούς τόμους,  ενώ η δομή και η αρχιτεκτονική του τόπου ταυτίζεται με τον πλούτο των ανθρώπων που έζησαν και πέρασαν από αυτά τα χώματα. Οι Γιαννιώτες είναι υπερήφανοι για τους πολλούς ευεργέτες της.

Στην ερώτηση πως θα ήταν η ζωή χωρίς νερό , όλοι μπορούμε να απαντήσουμε . Δεν θα υπήρχε ζωή, η πολύτιμη ζωή μας! 

Ο κυρ Θανάσης, ο ψαράς που συνάντησα στην παραλίμνια ακτή ψάχνοντας το καραβάκι που θα με οδηγούσε απέναντι στο νησί, μου δήλωσε ότι  η  πολύτιμη ζωή υπάρχει μέσα σε ωκεανούς, θάλασσες, ποτάμια και λίμνες που όταν ντύνονται με θρύλους εξιτάρουν την ανθρώπινη φαντασία γεφυρώνοντας το παραμύθι με την ιστορία.  Μιλούσε ακατάπαυστα λειτουργώντας σαν ξεναγός δείχνοντας με το χέρι του πότε δεξιά και πότε αριστερά της  λίμνης .

Στέναξα και εγώ πάνω από την λίμνη στεναγμών καθώς μονοπωλούσε τη κουβέντα μας η κυρα Φρωσίνη και ο ερωτοχτυπημένος  Αλή Πασάς που δεν άντεξε από τη ζήλεια του, επειδή είχε σχέση με τον γιο του τον Μουχτάρ  την έπνιξε μαζί με άλλες 17 Γιαννιώτισσες. Και πάνε και οι Γιαννιώτισσες και πάει και η κυρά Φρωσύνη….!

Τραβάει αγέρας και βοριάς που κυματάει η λίμνη

να βγάλει τες αρχόντισσες και την Κυρα-Φροσύνη.

-Φροσύν΄, σε κλαίει το σπίτι σου, σε κλαίνε τα παιδιά σου,

σε κλαίν΄ όλα τα Γιάννινα διά την ομορφιά σου.

Μετά το ποίημα που μου χάρισε ο κυρ Θανάσης επιβιβάστηκα από το Μόλο στο μικρό καραβάκι που με έβγαλε σε 10 λεπτά στο νησάκι της λίμνης Παμβώτιδας με το καταπράσινο τοπίο της και τον πλούτο της σε ψάρια αλλά κυρίως για τον πασίγνωστο θρύλο του πάθους! 

Η λίμνη των Ιωαννίνων αποτελεί ένα εξαιρετικό και ευαίσθητο οικοσύστημα, το οποίο ανήκει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών (NATURA 2000), «σπίτι» για τα σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας. Τα γλυκά νερά της λίμνης απλώνονται σε μια επιφάνεια 23 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το βάθος τους φτάνει κατά μέσο όρο τα 4-5 μέτρα, ενώ σε κάποια σημεία και τα 13 μέτρα. 

Σχεδόν 100 οικογένειες ζουν και τρέφονται από αυτό το νησί και όλοι ανεξαιρέτως είναι πρόθυμοι να σε οδηγήσουν και να σε πληροφορήσουν για τα πάντα ενώ είναι από τα λίγα λιμναία νησιά που κατοικούνται σε όλη την Ευρώπη. 

Στο νησί θα σε καλωσορίσει ένας όμορφος οικισμός με παραδοσιακά ασβεστωμένα σπίτια με πέτρινες στέγες και λουλουδιασμένες αυλές. Στην περιήγησή σας  επτά μικρά μοναστήρια θα βρεθούν στο διάβα σας,  ταβέρνες που σερβίρουν πιάτα με καραβίδες , πέστροφες , χέλια και βατραχοπόδαρα μαζί με τσίπουρο και ντόπιο κρασί. Τα εξαιρετικά σιροπιαστά γλυκά,  αυθεντικά γιαννιώτικα,  θα μονοπωλήσουν το βλέμμα σου βάζοντας σε επαναλαμβανόμενους πειρασμούς να τα γευτείς όλα γιατί  είναι από αυτά που ξέρεις ότι θα απολαύσεις. 

Μικρά τουριστικά μαγαζιά με όλων των ειδών τα αναμνηστικά συναντάς σε κάθε σου βήμα.    Η χαρά κάθε γυναίκας , όπως και η δική μου, είναι να χαζεύει με τις ώρες τα μικρά μπιχλιμπιδάκια που με μεράκι και απίθανα υλικά έχουν φτιάξει και κρέμονται από τα παραδοσιακά λαϊκά μαγαζιά.  Η τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας είναι αναπτυγμένη ιδιαίτερα από τους ντόπιους που δημιουργούν διάφορα ειδών κομψοτεχνήματα.  

Μαζί με άλλους ταξιδιώτες ακολουθείς το δρόμο που σε βγάζει  στο παλιό μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα, κτίσμα του 1506-7. Σ’ ένα κελί του μοναστηριού , τον Ιανουάριο του 1822, κατέφυγε ο Αλή Πασάς περιμένοντας το φιρμάνι του Σουλτάνου με τη χάρη που δεν ήρθε όμως ποτέ. 

Εκεί ο Κιοσέ Μεχμέτ Πασας έφτασε με τους άντρες του και με τη διαταγή της Υψηλής Πύλης δολοφόνησε τον φιλόδοξο Πασά της Ηπείρου που δεν ήταν Τούρκος αλλά Αλβανός. Οι σφαίρες του Κιοσέ Μεχμέτ πέρασαν ανάμεσα από τις χαραμάδες του πατώματος του κελιού σκοτώνοντας τον Αλή ενώ το κεφάλι του στάλθηκε  στο Σουλτάνο, επαληθεύοντας έτσι και τη ρήση του Κοσμά του Αιτωλού που έλεγε ότι ο Αλή Πασάς  θα πάει στην Πόλη με κόκκινα γένια!

Το κελί του σήμερα έχει γίνει Μουσείο με αντικείμενα της εποχής και πίνακες που σχετίζονται με τη ζωή του. Επίσης εκτίθενται προσωπικά αντικείμενα του ίδιου αλλά και της κυρά Φρωσύνης.

 
Η ξακουστή Mονή Φιλανθρωπινών του 13ου αιώνα βρίσκεται στην αρχή του μονοπατιού που κάνει κύκλο όλο το νησί. Μετά την είσοδό σας στον προναό της εκκλησιαστικής μονής στρέψτε το βλέμμα σας αριστερά.   Έκπληκτοι, όσο και εγώ,  θα αντικρίσετε τους Πλάτωνα,  Αριστοτέλη , Σόλωνα, Απολλώνιο,  Πλούταρχο, Θουκυδίδη και Xίλωνα να σας κοιτούν μεταξύ των αγίων!  Η τοπική παράδοση αναφέρει ότι η μονή φιλοξενούσε το "Κρυφό Σχολειό" του νησιού σε μια κρύπτη που βρίσκεται στο εσωτερικό του καθολικού. Επίσης στη πλούσια βιβλιοθήκη της φυλάσσονταν ο "Κουβαράς",  που είναι ένας χειρόγραφος κώδικας όπου οι μοναχοί κατέγραφαν ιστορίες και ενθυμήσεις της Ηπείρου. 

Η περίμετρος του νησιού δεν ξεπερνάει τα 2,5 χιλιόμετρα και αν δεν έχει πολύ κρύο και δεν βρέχει είναι το καλύτερο μέρος για περίπατο. Στο δρόμο σας θα συναντήσετε ψηλές καλαμιές θα δείτε τους ψαράδες να πηγαινοέρχονται, θα ακούσετε μια μοναδική συναυλία από  επιδειξιμανείς βατράχουε , γλάρους, και αγριόπαπιες που συναγωνίζονται για το ποιος θα φωνάξει πιο δυνατά. 

Ένας σημαντικός και ξεχωριστός σταθμός στην εξόρμηση στα Γιάννενα είναι  το τεράστιο Κάστρο που χρονολογείται από το 528 μ.Χ., έργο του αυτοκράτορα Ιουστινιανού που κτίστηκε  με σκοπό να οχυρώσει το Βυζαντινό κράτος αλλά και διοικητικό κέντρο κατά την τουρκοκρατία. 

Μέσα στα 200 του στρέμματα που απλώνεται το κάστρο, το τζαμί του Ασλάν Πασά που χτίστηκε το 1618 θεωρείται ένα από τα ομορφότερα τζαμιά που σώζονται σήμερα στην Ελλάδα. Στο Μουσείο εκτίθενται τοπικές ενδυμασίες, υφαντά, ξυλόγλυπτα, είδη αργυροχοΐας και άλλα, ενώ το έκθεμα που ξεχωρίζει είναι το Δαμασκηνό σπαθί του Γεωργίου Καραϊσκάκη. Επίσης στον περίβολο του μουσείου σώζονται τάφοι επιφανών Τούρκων, καθώς επίσης και ο τάφος του Ασλάν πασά. Ακόμη έξω από το Μουσείο βρίσκονται κανόνια και μπάλες της εποχής εκείνης.

 

Δίπλα στο τζαμί βρίσκεται η Eστία και απέναντι οι φυλακές του Aλή Πασά. Λίγο πιο εκεί θα βρείτε το Σουφαρί Σεράι, κτίσμα στο οποίο άλλοτε στεγαζόταν το ιππικό του Aλή πασά. Το χαμάμ, θα το ψάξετε στα νότια της βιβλιοθήκης και είναι το μοναδικό σωζόμενο στην περιοχή της Ηπείρου. Στο κάστρο των Ιωαννίνων θα συναντήσετε και άλλα κτίρια, όπως τα μαγειρεία, τις πυριτιδαποθήκες και το Φετιχέ Tζαμί, χτισμένο πάνω στα ερείπια του βυζαντινού ναού των Ταξιαρχών. Ακριβώς μπροστά από το τζαμί θα δείτε και τον, ερειπωμένο πλέον, τάφο του Aλή Πασά.

Στη πόλη αξίζει μια μικρή στάση για φωτογραφίες στο Ρολόι των Ιωαννίνων που  κτίστηκε το 1905 και είναι ένα μείγμα νεοκλασικού, μεσογειακού και ανατολίτικου ρυθμού ενώ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης. Κατασκευάστηκε από τον αρχιτέκτονα Παντελή Mελίρρυτο, κατ' εντολήν του γενικό διοικητή Ηπείρου και Αλβανίας Οσμάν Πασά του Κούρδου για να εορτάσει το Ιωβηλαίο του Σουλτάνου Aβδούλ Xαμήτ.  Ο θυρεός του σουλτάνου βρίσκεται εντοιχισμένος και στις 4 πλευρές του.  

Πάρτε μια βαθιά ανάσα. Μιλήστε με τους ντόπιους, πιείτε τον καφέ σας ή ζητήστε να σας σερβίρουν σερμπέτι στα παλιά παραδοσιακά καφενεία και πάρτε και πάλι τους δρόμους …

Το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Παύλου Βρέλλη, σας περιμένει μόλις  12 χιλιόμετρα έξω από τα Ιωάννινα, στην περιοχή Μπιζάνι.   Οι σημαντικότερες μορφές που σημάδεψαν την ελληνική ιστορία βρίσκονται μπροστά σου, έτοιμες να μιλήσουν και να δηγηθούν την ιστορία ξανά. 

Με κέντρο τα Γιάννενα και μόλις 4 χιλιόμετρα έξω από αυτά, προς δρόμο που οδηγεί στο Μέτσοβο , βρίσκεται  το επιβλητικό Σπήλαιο του Περάματος. Είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα σπήλαια του κόσμου, που λέγεται πως δημιουργήθηκε πριν 1.500.000 χρόνια!  Οι σταλαχτίτες και σταλαγμίτες  θα σας  κόψουν την ανάσα. 

Μόλις 24 χλμ βορειοδυτικά των Ιωαννίνων βρίσκεται η Ζίτσα την οποία αξίζει να επισκεφθείτε . Το πρώτο πράγμα που θα προσέξετε είναι οι τεράστιες εκτάσεις με αμπέλια που εκτείνονται περίπου στα 2.000 στρέμματα και παράγουν την μοναδική ποικιλία Ντεμπίνα που δίνει τα λευκά αφρώδη κρασιά που είναι διάσημα για το άρωμα τους και τη γεύση τους. 

Αν σας περισσεύει χρόνος αλλά και χρήμα, έχοντας τα Γιάννενα ως βάση, μπορείτε να επισκεφθείτε τις γύρω περιοχές που είναι εξίσου μοναδικές.  Η Δωδώνη  απέχει μόλις 22 χλμ.,  τα Ζαγόρια από 30 χλμ. και πάνω , είναι ένα δίκτυο από 46 πανέμορφα χωριά που τα περισσότερα  είναι χαρακτηρισμένα ως παραδοσιακοί οικισμοί,  το φαράγγι του Bίκου  39 χλμ., την Kόνιτσα 64 χλμ. και το πανέμορφο και γραφικό  το Mέτσοβο 59 χλμ.

Τι θα φάτε και τι θα αγοράσετε:

Τα πάντα…. από τις καταπληκτικές χειροποίητες πίτες με φύλλο ψιλό σχεδόν κεντημένο που γεμίζει  με χόρτα , τυρί  ή κρέας ανάλογα του γούστου σας. Χυλοπίτες και γιουβετσάκια μαζί με γκιούλμπασι και λαχταριστά ψητά κρέατα, θα ικανοποιούσουν τις γαστρονομικές σας ανάγκες,  όλα της ώρας και φρέσκα. 

Τα χωριάτικα λουκάνικα , ντόπιας παραγωγής είναι μοναδικά. Ζητήστε τα και θα σας τα φέρουν τυλιγμένα σε λαδόκολλα.

Γλυκά με το κιλό και μέσα σε κουτιά ταξιδίου μπορείτε να πάρετε μαζί σας για να έχετε να μασουλάτε και κάτι στη διαδρομή.

Φθηνό κρασί και δυνατό τσίπουρο για τους εκλεκτούς, αλλά και φέτα είναι τα γκουρμέ προϊόντα της περιοχής και ανάλογα με το βαλάντιο σας θα πρέπει να τα τιμήσετε δεόντως.   

Υφαντά μαζί με φλοκάτες μπορούν να ζεστάνουν κατά την επιστροφή σας το φτωχικό σας!

Δραστηριότητες:
Η λίμνη , τα τελευταία χρόνια  έχει μετατραπεί σε πεδίο ποικίλων αθλητικών δραστηριοτήτων και στα νερά της διεξάγονται κάθε χρόνο ναυταθλητικοί αγώνες κανό, καγιάκ, θαλάσσιου σκι και κωπηλασίας.

Το πάρκο Πυρσινέλλα έχουν διαμορφωθεί σε φυσικούς χώρους μαζικής άθλησης.

Διαμονή:

Υπάρχουν πολύ καλά ξενοδοχεία κτισμένα δίπλα στη λίμνη που διακρίνονται για το παραδοσιακό του ύφος, συνδυασμένο με υπερσύγχρονες ανέσεις, πολυτέλεια και απλότητα!

Διαπραγματευτείτε τις τιμές για μια ή δύο διανυκτερεύσεις.

Τηλέφωνο Τουριστική Αστυνομία: 25673

Δημαρχείο: 79921

Πληροφορίες:
Τα Γιάννενα απέχουν από την Αθήνα 445 χλμ. και από τη Θεσσαλονίκη 370 χλμ. Εάν δεν διαθέτετε δικό σας μεταφορικό μέσο, μπορείτε να πάτε με λεωφορείο ΚΤΕΛ (Αθήνας τηλ.: 210-5129363 και Θεσσαλονίκης τηλ.: 2310-512444), ενώ υπάρχει και η δυνατότητα να φτάσετε αεροπορικώς.

Είναι ένα ταξίδι που αξίζει να κάνετε….