Ιστορία της Ολυμπιακής Αεροπορίας: Oι έξι χρωματιστοί κύκλοι…και τα 40 κύματα στους αιθέρες...

Γράφει η Χριστίνα Αλαμάνου,

'' η Ολυμπιακή είναι η μεγαλύτερη επένδυση στη χώρα από την εποχή του Κολοκοτρώνη μέχρι τον Καραμανλή'' είχε πει ο ιδρυτής της Αριστοτέλης Ωνάσης 

Η Ιστορία της Ολυμπιακής Αεροπορίας είναι μεγάλη και πολυτάραχη. Ξεκινάει  το 1954 με τη ΤΑΕ (Τεχνικές Αεροπορικές Εκμεταλλεύσεις), τη μοναδική έως τότε αεροπορική εταιρεία

στην Ελλάδα, η οποία είχε συσταθεί το 1935 με κύριο αντικείμενο την εκπαίδευση χειριστών και την εκτέλεση ναυλωμένων πτήσεων, όπου αδυνατούσε ακόμη και να πληρώσει τα καύσιμά της...

Στη πορεία εμφανίζεται ο Αρ. Ωνάσης, ο οποίος την αγοράζει έναντι δύο εκατομμυρίων δολαρίων. Πολλοί ήταν τότε που χαρακτήρισαν την κίνηση αυτή καταδικασμένη να αποτύχει, διατεινόμενοι ότι οι Έλληνες δεν δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στις αεροπορικές συγκοινωνίες. Ο  50χρονος τότε εφοπλιστής είχε μόλις γίνει ο δεύτερος άνθρωπος στον κόσμο, πίσω από τον Χάουαρντ Χιουζ της TWA από τον οποίο, λέγεται, ότι κόλλησε, σε μια συνάντησή τους, το μικρόβιο να αποκτήσει τη δική του αεροπορική εταιρεία και αυτό έγινε πριν ο Ρίτσαρντ Μπράσον πει : ‘’ Για να γίνει κάποιος εκατομμυριούχος θα πρέπει πρώτα να είναι δισεκατομμυριούχος και να αγοράσει μετά μια αεροπορική εταιρία.’’  

Τον Αριστοτέλη Ωνάση όμως δεν τον ένοιαζε καθόλου τι ισχυριζόταν ο Ρίτσαρντ Μπράσον. Είχε αποκτήσει πρόσβαση στους αιθέρες, βρισκόταν ένα βήμα μπροστά από τον αιώνιο αντίπαλο του Σταύρο Νιάρχο και πετούσε κυριολεκτικά τα λεφτά που έβγαιναν από τη θάλασσα στον αέρα!

Στις 6 Απριλίου 1957, ότι είχε σχέση με την ΤΑΕ εξαφανίστηκε, εκτός από το προσωπικό των 865 ατόμων και τις 14 ντακότες που πήρε για προίκα. Χρώματα αεροπλάνων, διακριτικά και στολές άλλαξαν  ύφος και χρωματισμούς. Ασημί και μπλε θα κυριαρχήσουν παντού. Ως λογότυπο ο Αρ. Ωνάσης επιλέγει τους κύκλους των Ολυμπιακών Αγώνων, με μόνη διαφορά, για να μην κατηγορηθεί για αντιγραφή από την Ολυμπιακή Επιτροπή, πρόσθεσε  έναν ακόμα κύκλο (έξι συνολικά) και τους τοποθέτησε σε όρθια θέση.

Το πρώτο δρομολόγιο της εταιρίας είναι Αθήνα – Θεσσαλονίκη, με ελικοφόρο, και κυβερνήτη τον Παύλο Ιωαννίδη. Την ίδια χρονιά λειτουργεί και η πρώτη αεροπορική σύνδεση της Ελλάδας με τη γραμμή Αθήνα – Ρώμη – Παρίσι – Λονδίνο. Το 1958 ξεκινούν δύο ακόμα νέοι προορισμοί: Αθήνα – Ζυρίχη – Φρανκφούρτη και Αθήνα – Τελ Αβίβ.

Η Ολυμπιακή Αεροπορία του Αριστοτέλη Ωνάση σέρβιρε στους επιβάτες της με επίχρυσα μαχαιροπήρουνα, μπακαρά ποτήρια και πορσελάνινα πιάτα τοποθετημένα πάνω σε λινά τραπεζομάντιλα, κεριά πάνω στα τραπεζάκια της πρώτης θέσης, ένα κουτί γαρδένιες δώρο για κάθε κυρία, κρυστάλλινες θήκες για το χαβιάρι, ξυριστικές μηχανές που υπήρχε στο WC του Jumbo και πιάνο, το οποίο σχεδίαζε να τοποθετήσει στη πρώτη θέση στα μεγάλα αεροσκάφη.

To 1960 αγοράσθηκε το πρώτο JET από την ΟΑ, το De Havilland Comet 4B. Την ίδια στιγμή η Ολυμπιακή και η Βρετανικές Αερογραμμές BEA ήρθαν σε συμφωνία να δημιουργήσουν κοινές πτήσεις (codeshare flights). Εν συνεχεία ι δύο εταιρίες ενίσχυσαν την συνεργασία τους. Όταν τα ελληνικά πληρώματα διανυκτέρευαν στο Λονδίνο, Βρετανικά πληρώματα θα πέταγαν τα Ελληνικά Comet σε προορισμούς της BEA, και το ίδιο γίνονταν με τα Ελληνικά πληρώματα και τα Βρετανικά Comets. Σε όλα τα BEA και OA Comet, υπήρχαν "BEA-OLYMPIC" σήματα. Αυτό ήταν πρωτοποριακό σαν ιδέα και δούλεψε κερδοφόρα και για τις δύο εταιρίες. Φυσικά η ιδέα ήταν του δαιμόνιου Αριστοτέλη!

Το 1965, Η Ολυμπιακή έδωσε τις πρώτες παραγγελίες για τα τότε κορυφαία τετρακινητήρια μακράς εμβελείας Boeing 707-300 jet αεροσκάφη. Το πρώτο παραδόθηκε το 1966, με το όνομα "City of Corinth".

Ο απευθείας προορισμός Αθήνα-ΝέαΥόρκη (JFK Airport) ήταν ο πρώτος μεγάλος υπερπόντιος προορισμός που έτρεξε η ΟΑ με τα 707. Το 1968, Οι πρώτοι προορισμοί για Αφρική έγιναν πραγματικότητα από την OA αμέσως με την παραλαβή των 3κινητήριων αεροσκαφών Boeing 727-200 jet. Το 1969, η OA ξεκίνησε πτήσεις και για Καναδά και απέσυρε από τις πτήσεις τα παλαιωμένα Comet 4Bs.

Η φήμη της ολυμπιακής μεγάλωσε γρήγορα και ήδη από την δεκαετία του 60 θεωρήθηκε μία από τις ασφαλέστερες αεροπορικές εταιρείες παγκοσμίως σε συνδυασμό με το εξαιρετικό σέρβις από το πλήρωμα καμπίνας κατά τη διάρκεια των πτήσεων. Οι πιλότοι της Ολυμπιακής περνούσαν από σκληρή εκπαίδευση σε σχολή της εταιρείας στην Οξφόρδη της Αγγλίας πριν μπουν στην καμπίνα του αεροπλάνου ενώ οι αεροσυνοδοί ήταν ντυμένες από διάσημους μόδιστρους της εποχής.

Ο πρώτος σχεδιαστής των στολών της Ολυμπιακής, ήταν ο Jean Dessès (ή Γιάννης Ντεσσές, όπως ήταν το ελληνικό του όνομα) από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ο οποίος υπήρξε από τους σημαντικότερους σχεδιαστές μόδας των δεκαετιών 1940-1960. Ο «Βασιλιάς της Μουσελίνας», όπως ονομάστηκε στην πορεία της καριέρας του, πρότεινε για την Ολυμπιακή του Ωνάση ένα αυστηρό, μεσάτο ταγιέρ. Η κακή κατάσταση της υγείας του Dessès, ωστόσο, δεν του επέτρεψε να σχεδιάζει για περισσότερα από δέκα χρόνια, οπότε τα σκήπτρα στα μοντελάκια της Ολυμπιακής πήρε το 1966 η Coco Chanel. 

Συντηρητικό αλλά και  σικ, το ταγιέρ της Chanel φορέθηκε από τις ελληνίδες αεροσυνοδούς για τρία περίπου χρόνια, άφησε όμως το δικό του αποτύπωμα χάρη στο πρωτότυπο, πιο φωτεινό του χρώμα. Το 1969 επιλέχθηκε από τον Αριστοτέλη Ωνάση ένα από τα πιο τρανταχτά ονόματα της εποχής για να σχεδιάσει τις νέες στολές των αεροσυνοδών. Ο Pierre Cardin έμελλε να είναι και ο πιο δημιουργικός σχεδιαστής από όσους προηγήθηκαν και ακολούθησαν, αφού πέρα από το μίνι φόρεμα με κάπα που πρότεινε αρχικά, ακολούθησαν διάφορες παραλλαγές, πάντα με έμφαση στο μίνι και στην space age, που είχε αρχίσει τότε να γίνεται trend. Χαρακτηριστικό δείγμα της προσωπικής του πινελιάς ήταν το πρωτότυπο τύπου μπονέ καπέλο. 

Από το 1972 έως το 1976 σχεδίασε ο Γιάννης Τσεκλένης,  ένας από τους πρωτοπόρους στην Ελλάδα που δημιούργησε  σχολή χάρη στο ταλέντο και την πρωτοτυπία του. Την χρονιά που ασχολήθηκε με την Ολυμπιακή, μάλιστα, τα είδη του πωλούνταν σε 30 περίπου χώρες. Επηρεασμένος από την ελληνική παράδοση ο Τσεκλένης πρόσφερε αρχικά στις αεροσυνοδούς της πρώτης θέσης τριάντα μάξι φορέματα, με σήμα τους πλεγμένους ολυμπιακούς κύκλους. Έπειτα, καινοτόμησε δημιουργώντας μία ολόκληρη σειρά με ρούχα και αξεσουάρ για τις αεροσυνοδούς, και μάλιστα σε διάφορα χρώματα και όχι μόνο στο τυπικό μπλε. Μέχρι και ομπρέλες δημιούργησε για αυτές, αλλά και λευκές ελαστικές μπότες οι οποίες σε συνδυασμό με τα μίνι φορέματά του έδειχναν σούπερ σέξι. Μετά το θάνατο του Ωνάση και αφού πέρασε στα χέρια του δημοσίου, πολλοί επώνυμοι σχεδιαστές είχαν τη χαρά να αφήσουν τις χρυσές ραφές τους πάνω στις στολές της Ολυμπιακής αεροπορίας, όπως ο Mπίλυ Μπο και η εταιρία Artisti Italiani.

O Ωνάσης ήθελε η Ολυμπιακή να ΄΄ μυρίζει ΄΄ Ελλάδα και το πέτυχε.  Η βιτρίνα του ήταν το προσωπικό του. Είχε από τις ομορφότερες αεροσυνοδούς στον κόσμο, ενώ πληρώματα και στελέχη εργάζονταν σε ένα ιδανικό περιβάλλον που όμως οι κανόνες λειτουργίας ακολουθούνταν με  στρατιωτική πειθαρχία. Απόλυτη συμμόρφωση στους κανόνες της ενδυμασίας και στολής, μαλλιά, νύχια, μακιγιάζ, ευγένεια και Yes captain ήταν τα must του πληρώματος.  

Το κύρος που είχε διεθνώς ο αερομεταφορέας του μεγιστάνα Αριστοτέλη Ωνάση ήταν τεράστιο ενώ ο ίδιος ο επιχειρηματίας δάνειζε τα ιδιωτικά αεροσκάφη του σε διεθνείς προσωπικότητες της πολιτικής, της οικονομίας, του πολιτισμού και του αθλητισμού. Ο πολυμήχανος Σμυρνιός ήξερε πως θα έκανε γνωστή την εταιρεία του στα πέρατα του κόσμου. Φρόντιζε ώστε όλες οι προσωπικότητες που κατέφθαναν στο Σκορπιό ή στη ‘’Χριστίνα’’ να φθάσουν στην Ελλάδα πετώντας με Ολυμπιακή. Για να βεβαιωθεί ότι η εικόνα αυτή θα ταξίδευε παντού, προσέλαβε φωτογράφο να τους φωτογραφίζει στη σκάλα με τρόπο ώστε να φαίνεται το σήμα της Ολυμπιακής.

Το 1971, η OA αγόρασε τα αγαπημένα μου NAMC YS-11 turboprop αεροσκάφη για να αντικαταστήσει τα γερασμένα Douglas DC-3 and Douglas DC-6, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον στις γραμμές εσωτερικού. Το 1971, ιδρύθηκε η Olympic Aviation/Ολυμπιακή Αεροπλοϊα, ώστε οι εσωτερικές γραμμές που είχαν μεγαλώσει αρκετά αλλά και τα νησιά μας να εξυπηρετούνται καλύτερα  με σωστότερη οργάνωση σαν ξεχωριστή εταιρία. Το 1972 Η Ελλάς ενώθηκε αεροπορικά με την απόμακρη Αυστραλία.

Η Ολυμπιακή αγόρασε τότε τα βελτιωμένα τετρακινητήρια Boeing 720-051B jet, μια παραλλαγή των Boeing 707, και τα διάσημα μεγαθήρια τα τετρακινητήρια (διώροφα κατά το 1/4) Boeing 747-200

Στις 5 Ιανουαρίου του 1973, το Concorde προσγειώθηκε στο Ελληνικό για δοκιμή. Όμως τόσο το κόστος όσο και ο θόρυβος αλλά και το ολικό μήκος του Α31 του κεντρικού αεροδιαδρόμου απέτρεψαν τον Αριστοτέλη να πράξει το όνειρο της αγοράς του υπερηχητικού αεροσκάφους.

Κάποια στιγμή λέγεται ότι η διοίκηση της Ολυμπιακής παραπονέθηκε στον Αριστοτέλη Ωνάση ότι είχαν κλαπεί από επιβάτες πολλά από τα επίχρυσα μαχαιροπίρουνα.  Εκείνος απάντησε: «Ας προτιμούν την εταιρεία μου ακόμη και αν με κλέβουν».

Η μοίρα όμως είχε άλλα σχέδια για τον Ωνάση. Το 1973, χάνει από τη ζωή το γιο του Αλέξανδρο, όταν κατέπεσε το αεροπλάνο του. Ο τραγικός θάνατος σηματοδότησε την αρχή του τέλους τόσο για τον ίδιο όσο και για την τύχη της  Ο.Α. Μεσολαβεί η μεταπολίτευση του 1974, το πολιτικό σκηνικό της χώρας αλλάζει, κύμα απεργιών αρχίζει να ταλανίζει το κράτος. Ο Α. Ωνάσης έχει προσβληθεί από μυασθένεια και σε λίγους μετά οδηγείται στο θάνατο Προλαβαίνει το 1975 να μεταβιβάσει την εταιρεία στο Ελληνικό Δημόσιο. Μια εταιρεία που πριν από δεκαοκτώ χρόνια είχε παραλάβει στα πρόθυρα της κατάρρευσης και τώρα την παρέδιδε σαν μια από τις καλύτερες αεροπορικές εταιρείες του κόσμου, με έναν σύγχρονο στόλο που περιελάμβανε τρία τζάμπο και πελάτες τα γνωστότερα ονόματα του διεθνούς jet – set.

Κι ενώ 1985 πλέον θεωρείται ένα από τα μεγαθήρια ανάμεσα στις αεροπορικές εταιρείες παγκοσμίως, η ολυμπιακή αρχίζει να ξεχειλώνει και το προσωπικό της φτάνει πάνω από 9.800 άτομα. Η εταιρία, έρμαιο πια στα χέρια των πολιτικών είχε μετατραπεί σε κομματικό παράδεισο. Οι ρουσφετολογικές προσλήψεις και οι δεκάδες υπουργοί που ναύλωναν αεροσκάφη για επίσημες επισκέψεις στο εξωτερικό, δίχως ποτέ η κυβέρνηση να αποπληρώσει τα ναύλα δημιούργησαν χρέη και ελλείμματα που διογκώνονταν μήνα με τον μήνα, χρόνο με τον χρόνο.

Πολλοί οι μνηστήρες για την ζημιογόνα αλλά ιστορική Πηνελόπη μεταξύ αυτών εφοπλιστές που διεκδικήσαν τη ΄΄ βέρα της ΄΄ τη δεκαετία του 90 όπως ο Παντελής Σφηνιάς,  πολύ πριν  η κατάσταση φτάσει σε μη αναστρέψιμο επίπεδο και ο κρατικός αερομεταφορέας που εν τω μεταξύ έχει μετονομαστεί σε Ολυμπιακές Αερογραμμές περνά τον Οκτώβριο του 2009 στα χέρια του Ανδρέα Βγενόπουλου ενώ συνεχίζει να αλλάζει χέρια και η πολύπαθης και ιστορική Ολυμπιακή περνάει τις πύλες της   Aegean Airlines καθώς η Κομισιόν έδωσε  το πράσινο φως για την εξαγορά της Olympic Air από την Aegean, βάσει του κανονισμού της ΕΕ για τις συγκεντρώσεις μεταξύ επιχειρήσεων…